Tornada, wichury i ulewy na Śląsku
W związku z gwałtownymi zjawiskami atmosferycznymi lipca nad naszym województwem w dniach 14-15 lipca br. zostało zerwanych 15 dachów na budynkach mieszkalnych, uszkodzonych 68 dachów na budynkach mieszkalnych w 11 powiatach, uszkodzone zostały także 24 dachy na budynkach gospodarczych.
Na szczęście nie były to zjawiska tak ekstremalne jak tornado z 2008 roku, które miało siłę T8 w skali TORRO, co znaczyło, że wiatr w wirze mógł osiągać prędkość 333-419 km/h. Tamten kataklizm uszkodził lub zniszczył 770 budynków, odnotowano także wypadki śmiertelne.
Obecnie, na szczęście, do nich nie doszło, nie obyło się jednak bez ewakuacji zagrożonych osób – ewakuowano kilkuset uczestników 5 obozów harcerskich.
Pojawia się jednak pytanie, czy takie zmiany pogody są trwale, czy incydentalne?
Na to pytanie klimatolodzy odpowiadają, że to już będzie niedługo normą – jeśli nic nie zrobimy, by ratować klimat.
Ale to prognozowana przyszłość. Policzono natomiast dokładnie pogodowe anomalie, jakie już zaszły i okazało się, że tornada, czy trąby powietrzne są marginesem groźnych zjawisk w pogodzie.
W Polsce w obecnym wieku było ponad 300 tornad, ale większe szkody uczynił grad i ulewy. Jednak to trąby powietrzne są bardziej medialne, gdyż po prostu rzadsze i czynią szkody w sposób spektakularny.
Znacznie częściej występują zjawiska pochodne, czyli porywisty wiatr i silny deszcz, które w Polsce zdarzają się 10 razy częściej niż tornada. Dane w ujęciu rocznym i dwudziestoletnim zarówno w Polsce, jak i w Europie pochodzą z Europejskiej Bazy Danych o Gwałtownych Zjawiskach Atmosferycznych.
Wg nich Polska jest w czołówce Europy pod kątem liczby tornad i trąb powietrznych. W latach 2001-2020 odnotowano łącznie 359 tego typu zjawisk atmosferycznych. To więcej niż w Wielkiej Brytanii (345) czy na Ukrainie (303).
Najwięcej tornad i trąb powietrznych wystąpiło przez ostatnich 20 lat na terenie Rosji (2312), Włoch (1530) i Niemiec (992). Wyjątkowo dużo również w niewielkich powierzchniowo Chorwacji (317), Holandii (264) i Danii (220).
W Polsce najgorzej pod tym względem wyglądają województwa nadmorskie. Nasze, województwo śląskie odnotowało w tym czasie 17 tornad, czyli mniej niż 1/3 tego, co nad morzem.
Tornada wcale nie takie częste, wiele szkód czynią inne zjawiska atmosferyczne. Tylko w zeszłym roku w Polsce odnotowano 3866 niebezpiecznych zjawisk atmosferycznych. Silne burze wystąpiły 194 razy, duży grad (o średnicy gradzin co najmniej 2 cm) 567 razy, silny deszcz 845, a porywisty wiatr (powyżej 25 m/s, czyli ponad 90 km/h) aż 2236 razy.
Nic więc dziwnego, że towarzystwa ubezpieczeniowe z roku na rok wypłacają coraz więcej odszkodowań z tytułu polis majątkowych (bez komunikacyjnych). Według raportu Polskiej Izby Ubezpieczeń w 2020 r. to łącznie 7,7 mld zł, podczas gdy jeszcze w 2010 r. kwota ta wynosiła 4,9 mld zł.
– W ofercie ubezpieczycieli rzadko można spotkać się z definicją tornada i trąby powietrznej. Towarzystwa najczęściej wymieniają silny wiatr, ulewny deszcz i uderzenie pioruna jako zjawiska towarzyszące tornadom. Taka polisa kosztuje już poniżej 100 zł rocznie
– informuje Michał Ratajczak, ekspert rankomat.pl, z raportu którego skorzystaliśmy.
