Stanisław Barnaś
Urodzony w 1935 roku w Rzezawie nieopodal Bochni, od wczesnych lat wykazywał artystyczne talenty. Miał jednak to szczęście, że mógł skorzystać z możliwości jakie oferowała wówczas Polska Ludowa. Już samo kontynuowanie nauki w bocheńskim liceum było wielką szansą i możliwością rozwoju dla chłopskich dzieci, jednak, gdy w tymże liceum poznano się na jego wrażliwości wyrażanej przez rysunek i malarstwo mógł naukę kontynuować.
Rozpoczął studia we wrocławskiej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Akademia Sztuk Pięknych). Na studiach poznał swa przyszło żonę Lucynę (Ludwikę, używała obydwu imion) Saternus pochodzącą z Siemianowic. Po ślubie zamieszkali właśnie w naszym mieście, z którym związał się już na zawsze, z Lucyną (Ludwiką) już nie. To małżeństwo nie przetrwało.
20 X 1969 r. zawarł ślub w Siemianowicach Śl. w gmachu Urzędu Miasta z Alfredą Gocyłą, długoletnią pracownicą Wydziału Kultury MRN w Siemianowicach Śl.
Miał już wtedy pewien dorobek artystyczny i znajomość realiów życia w socjalizmie, które nie było tak idealne jak oficjalnie głoszono.
W latach 1961-1965 był projektantem w Zakładach Porcelany w Katowicach-Bogucicach, potem próbował być wolnym strzelcem współpracując z Pracowniami Sztuk Plastycznych (wielce zasłużonej instytucji, która miała na celu upiększać budownictwo użyteczności publicznej. Artyści w niej zatrudniani wykonywali jednak obok swych autorskich realizacji także dekoracje ideologiczne).
Po tym flircie z niezależnością w roku 1966 zatrudnił się jako plastyk zakładowy w kopalni „Michał”. Jednym z efektów jego pracy z tego okresu jest mozaika na murze przy ul. E. Orzeszkowej. Zaprojektował i wykonał także trzy kolorowe wielkowymiarowe mozaiki w budynku siemianowickiej Miejskiej Biblioteki Publicznej przy Alei Sportowców 3. Są to trzy wizualizacje przedstawiające: ,,kaganek oświaty”, „tańczącą parę w strojach śląskich” oraz „płynący bajkowym morzem statek”.
Prace w kopalni zakończył w 1974 roku, a w następnych latach pracował jako wolny artysta, dobierając zlecenia wg upodobań lub potrzeb finansowych. Nie unikał projektów i dekoracji związanych z poprzednim ustrojem czy przyjaźnią ze Związkiem Radzieckim, jednak czynił to dla zarobku. W 1980 roku związał się z Solidarnością.
Mając ustabilizowaną sytuację rodzinną, postanowił uzyskać swobodę twórczą. W swym domu stworzył sobie pracownię, która pozwalała mu przebywać więcej z rodziną.
Wcześniej tworzył w różnych miejscach. To ułatwiało z kolei kontakty z plastycznym środowiskiem Siemianowic i Śląska, w efekcie czego wiele przedsięwzięć i zamówień zrealizował wspólnie z dwoma artystami:
Janem Jończykiem i Henrykiem Kobylińskim, z tym drugim w 1975 r. wykonał dla dekoracji wielka mozaikę zdobiąca stołówkę huty „Jedność”. W 1979 r. obaj artyści zajęli się wnętrzami Przychodni Zdrowia przy ulicy Jana Pawła II, ich dziełem były malowidła ścienne i wszelkie akcenty plastyczne.
Stanisław Barnaś jest także autorem mozaikowych herbów Siemianowic Śląskich na słupach granicznych. Te możemy wciąż oglądać, jednak wiele innych jego dzieł uległo zniszczeniu wraz z likwidacją lub zmianą przeznaczenia obiektu w którym powstały. Sporo znajduje się poza Siemianowicami. Ojciec pierwszej zony, zajmował się renowacją kościołów, tak więc i w wielu z nich jest ślad pracy Stanisława Barnasia. Który był artystą wszechstronnym, którego artystyczna drogę przerwała śmierć w wieku zaledwie 51 lat.
Jan Jończyk, jego przyjaciel tak go pożegnał na cmentarzu w Bochni (tam został pochowany):
„Uprawiał różne formy użytkowe i realizacje plenerowe. Zajmował się między innymi polichromią, ceramiką i mozaiką. Uprawiał malarstwo ścienne, jak i sztalugowe gdzie dał się poznać jako dobry portrecista. Ostatnie jego zamierzenia twórcze wiązały się z tym do czego był przygotowany i z czym wiązał największe nadzieje tzn. z ceramiką.”
opr. gag
Wykorzystano bardzo obszerną i bogato udokumentowaną biografię, którą w 14 tomie Rocznika Muzeum Miejskiego w Siemianowicach z roku 2015 (ukazał się w 2016) przedstawił prof. Zdzisław Janeczek. Tamże wykaz ważniejszych prac artysty.
Zdjęcia – Od 1 do 3 Mozaiki zaprojektowane i wykonane przez S. Barnasia w gmachu MMB przy al. Sportowców.
Zdj. 1-3 MBP w Siemianowicach
Zdj. S. Barnasia pochodzi z Rocznika Muzeum Miejskiego 2015
