Przełajka – koniec Siemianowic Śląskich
Najmniejsza z siemianowickich dzielnic to Przełajka, nie znaczy, że jest ostatnia. Przełajka ma ciekawą historię, a jej nazwa wywodzi się ze staropolskiego „prelaja” – czyli zobowiązania poddanych do udziału w polowaniu księcia na jelenie. Są tacy, którzy uważają, że nazwa pochodzi od wyrazu „przełąja”, czyli „ubocze”, „ustronie”.
A czemu niby nie po prostu od NA PRZEŁAJ? Stąd przecież prowadzą – od głównej ulicy Wiejskiej – ciekawe trasy krajoznawcze. Ot ta chociażby od głównego kościoła Wniebowzięcia NMP i dalej koło cmentarza i kapliczki Św. Izydora w stronę łąk nad Brynicą i Dąbrówki Wielkiej (Piekary Śląskie) oraz Żychcic (Wojkowice Będzińskie).
Pierwsze wzmianki o Przełajce datują się z XII wieku kiedy to książę bytomsko – kozielski Ziemowit darował tę wieś rycerzowi Przecławowi Dudkowi. W następnych wiekach Przełajka przechodziła z rąk do rąk. Szwedzi w czasie potopu 1655 roku zrobili swoje, czyli spalili, spustoszyli i rozgrabili co się dało.
Następnie próbował wieś odbudować ród Krecików, który ufundował kaplicę przy kościele w pobliskiej Czeladzi. Taki dobry uczynek był w tamtych czasach rekompensatą za grzechy. Musiały być skoro na jednego z Krecików nałożono ekskomunikę.
W XVIII wieku nastają tu Donnersmarckowie, którzy nad stawem zbudowali tzw. fryszerkę (zakład metalurgiczny). Do 1951 roku Przełajka była samodzielną gminą. Potem włączono ją do Siemianowic Śląskich.
Jeszcze w latach 80-tych XX wieku gospodarzyło tu wielu rolników (stąd nazwa głównej ulicy) i urządzano „szumne” dożynki. Obecnie Przełajka to poligon deweloperów. Coraz więcej tu nowych jednorodzinnych domów. Mieszka tu niecałe 1400 ludzi.
ZEW
Panorama Przełajki
Fot. http://www.parafiaprzelajka.siemianowice.pl/
